متنی که پیش روی شما قرار دارد، گفتاری است که شهید آیت¬الله دکتر بهشتی در سال 1347 (1968م) در زمان اقامت خود در آلمان به عنوان مسئول مرکز اسلامى هامبورگ، در انجمن اسلامى شهر هانوفر ایراد کرده است که پیش از این به عنوان ضمیمه کتاب سه گونه اسلام منتشر کرده¬ایم. هرچند تحلیل تاریخى و محتوایى این گفتار و اهمیت آن با توجه به زمینه زمانى ـ مکانى و نیز اندیشه و شخصیت دکتر بهشتى به مثابه یکى از رهبران انقلاب اسلامى و معماران جمهورى اسلامى بحث مبسوطى است که در این مختصر نمىگنجد، اما توجه به دو نکته حایز اهمیت است؛
نخست، شیوه نگاه وى به قرآن، سنت و برخى مسائل تاریخى صدر اسلام به عنوان منابع جهتدهنده به زیست مسلمانى در دنیاى امروز که دین را از متنى تاریخمند به متنى تاریخساز تبدیل مىکند. دوم، نگرش منظومهاى به دین و معارف برخاسته از آن که در تلاشى موفقیتآمیز، دست به تألیف مؤلفههاى گوناگون زده، عرفان و عبادات را به صحنه عمل اجتماعى مىکشاند و میان ایمان و زیست مصلحانه پیوندى استوار برقرار مىسازد.
