«اساسی‌ترین نقش آگاهی، نشان دادن واقعیت آن‌طور که هست و حقیقت آن‌طور که باید باشد، به ماست. بنابراین اساسی‌ترین مسئله در بحث شناخت این است که چه روش و شیوه‌ای را به کار بریم و از چه معیارها و محک‌هایی استفاده کنیم تا آگاهی و ذهنیات ما واقعاً واقع‌نما و حقیقت‌نما باشند.»
این اثر حاوی سلسه درس‌گفتارهایی در موضوع شناخت مکاتب مادی و مقایسه آن‌ها با فلسفه اسلامی به زبانی ساده است.
این مباحث در پی به وجود آمدن فضای تبلیغی برای اندیشه‌های مادی، به عنوان تنها ایدئولوژی علمی، در دهة 60، خطاب به دانشجویان مسلمان تعلیم شده است.